Χειρουργική Σταδιοποίηση

Οι κακοήθεις γυναικολογικοί όγκοι (όπως οι περισσότεροι όγκοι), ταξινομούνται κατά συνθήκη σε ένα από 4 συνολικά στάδια εξάπλωσης ή επέκτασης (Ι και ΙΙ τα αρχικά στάδια, ΙΙΙ και IV τα προχωρημένα). Όταν διαγνωσθεί ένας κακοήθης όγκος, το πρώτο ερώτημα που θέτει ο χειρουργός και η ασθενής του, είναι σε πιο στάδιο βρίσκεται η νόσος.

Αρχικά στην φάση του κλινικοεργαστηριακού ελέγχου δίνεται ένα προσωρινό κλινικό όπως λέμε στάδιο. Αυτό βασίζεται σε ευρήματα από την κλινική εξέταση καθώς επίσης και στα ευρήματα από εργαστηριακά και απεικονιστικά μέσα όπως οι καρκινικοί δείκτες, η κυτταρολογική εξέταση περιτοναϊκού υγρού, το υπερηχογράφημα ή η αξονική τομογραφία, η μαγνητική τομογραφία, το PET-CT κοκ.

Η επιβεβαίωση ή αλλαγή του αρχικού κλινικού σταδίου γίνεται με τη χειρουργική σταδιοποίηση και αποτελεί την βάση άσκησης της γυναικολογικής ογκολογίας.

Συγκεκριμένα η χειρουργική σταδιοποίηση των γυναικολογικών κακοηθειών περιλαμβάνει εξ' ορισμού 1ο) την ολική ή ριζική υστερεκτομή -ανάλογα με τον είδος της κακοήθειας- και αφαίρεση των σαλπίγγων και ωοθηκών (με εξαίρεση κάποιες περιπτώσεις σταδίου Ι όπου μπορεί να γίνει η σταδιοποίηση με διατήρηση της γονιμότητας) καθώς επίσης και 2ο) την αφαίρεση των οργάνων που συνηθέστερα οι όγκοι αυτοί κάνουν μεταστάσεις.

Τα όργανα αυτά συνήθως είναι:

α) οι λεμφαδένες της λεκάνης (πυελικοί) και αυτοί που βρίσκονται εκατέρωθεν και πάνω στη κοιλιακή αορτή (παρά-αορτικοί λεμφαδένες). Η αφαίρεση τους λέγεται λεμφαδενεκτομία ή λεμφαδενεκτομή

β) του επιπλόο ή επίπλουν. Πρόκειται για ένα όργανο της κοιλιάς που θυμίζει ένα "πάπλωμα" ή μια "κουβέρτα" λίπους και καλύπτει το παχύ και λεπτό έντερο. Στο επίπλουν συχνά υπάρχουν μικροσκοπικές εμφυτεύσεις καρκινικών κυττάρων. Η αφαίρεση του ονομάζεται επιπλοεκτομία ή επιλοεκτομή και γίνεται επιπρόσθετα εκτός της λεμφαδενεκτομίας κυρίως στο καρκίνο της ωοθήκης και

γ) η λήψη πολλαπλών βιοψιών από διάφορες θέσεις στη κοιλιά (βιοψίες περιτοναίου).

Η χειρουργική σταδιοποίηση εκτός από τον αυτονόητο ρόλο στην θεραπεία του καρκίνου με τη χειρουργική του αφαίρεση, έχει παράλληλα και καθοριστικό ρόλο στο αν θα γίνει ή όχι περαιτέρω συμπληρωματική ακτινοθεραπεία ή και χημειοθεραπεία αφού και αυτό με τη σειρά του εξαρτάται σε μεγάλο (αλλά όχι μόνο) βαθμό, στο τελικό στάδιο της νόσου όπως αυτό έχει διαμορφωθεί οριστικά πια μετά την πλήρη χειρουργική σταδιοποίηση.

Το 2009 ο Γεώργιος Χείλαρης και η ομάδα του πραγματοποίησαν τη πρώτη στην Ελλάδα, χειρουργική σταδιοποίηση με ρομποτική μέθοδο, για καρκίνο του ενδομητρίου σε γυναίκα 39 ετών (06/10/2009 Η Ρομποτική Χειρουργική στην υπηρεσία του γυναικολογικού καρκίνου).