Ρομποτική Χειρουργική

Η ρομποτική χειρουργική (για συντομία) ή πιο σωστά η ρομποτικά υποβοηθούμενη λαπαροσκοπική χειρουργική, είναι μία από τις μεθόδους της λαπαροσκοπικής χειρουργικής που γίνεται με την υποβοήθηση ενός υπερσύγχρονου ρομποτικού συστήματος γνωστού πλέον και ως Da Vinci®.

(π.χ. η ρομποτικά υποβοηθούμενη λαπαροσκοπική αφαίρεση ινομυωμάτων (ινομυωματεκτομή), λέγεται συχνά και ρομποτική ινομυωματεκτομή ή και Da Vinci® Ινομυωματεκτομή.)

Τι είναι το Ρομποτικό σύστημα Da Vinci® ?
Αποτελεί το πρώτο και μοναδικό έως σήμερα, σύστημα Ρομποτικής Χειρουργικής και επίσης το μόνο εγκεκριμένο από το 2000 από τον FDA (Food & Drug Administration, USA). Πραγματοποιεί όλο το φάσμα των λαπαροσκοπικών εγχειρήσεων, καθώς και μεγάλο αριθμό των -έως σήμερα- συμβατικών επεμβάσεων.

Πώς ξεκίνησε?
Το Da Vinci® "γεννήθηκε" στα μέσα του 90 στο Stanford Research Institute (SRI) από τους Dr. Ajit Shah και Dr. Phil Green έπειτα από χορηγία του ερευνητικού προγράμματος του υπουργείου εθνικής άμυνας των ΗΠΑ (DARPA) και της NASA. O αρχικός στόχος ήταν ή δημιουργία μονάδας τηλε-ιατρικής και τηλε-χειρουργικής για βοήθεια σε απομακρυσμένες εμπόλεμες ζώνες. Στην πορεία το πρόγραμμα εξαγοράστηκε από την Integrated Surgical Systems (σημερινή Intuitive Surgical) και εξελίχτηκε στη σημερινή του μορφή με το όνομα Da Vinci®. Oι πρώτες επεμβάσεις άρχισαν το 1998, ενώ μετά την έγκριση του από τον FDA το 2000, άρχισε σταδιακά να εξαπλώνεται στις ΗΠΑ και λίγο αργότερα στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Σήμερα, χρησιμοποιούνται παγκοσμίως περισσότερα από 850(!) ρομποτικά χειρουργικά συστήματα Da Vinci®, εκ των οποίων περισσότερα από 150 λειτουργούν στην Ευρώπη και 6 στην Ελλάδα.

Μόνο για Καρδιοχειρουργική χρησιμοποιούνται πάνω από 180 συστήματα ανά τον κόσμο, ενώ η χρήση του τη τελευταία δεκαετία είναι ολοένα και πιο διαδεδομένη σε πλήθος χειρουργικών επεμβάσεων στην Ουρολογία, την Γενική Χειρουργική, την χειρουργική ενδοκρινών αδένων και την Γυναικολογία.

Από τι αποτελείται?
Το Da Vinci® αποτελείται από:

• Εργονομικά σχεδιασμένη κονσόλα στην οποία κάθεται ο χειρουργός βλέπει και εκτελεί την επέμβαση
• 4 ρομποτικούς βραχίονες, όπου στον κεντρικό κουμπώνει το 3D ενδοσκόπιο και στα άλλα 3 από ένα εργαλείο
• Ένας ενδοσκοπικός πύργος
• Ειδική λαπαροσκοπική κάμερα με ΔΥΟ HD φακούς για πραγματική 3D απεικόνιση (InSite Vision)
• Ειδικά λαπαροσκοπικά εργαλεία που εφαρμόζουν εύκολα σαν "κασέτα" στους ρομποτικούς βραχίονες. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα μπορεί ο/η νοσηλευτής να αλλάξει το ένα εργαλείο ή και όλα με άλλα ανάλογα την ανάγκη του χειρουργού.

Πώς γίνεται η επέμβαση με το Da Vinci®?
Το Da Vinci®, επιτρέπει στο χειρουργό να πραγματοποιεί χειρουργικές επεμβάσεις από απόσταση και χωρίς να έρχεται ο ίδιος σε επαφή με το σώμα του ασθενή.

Αρχικά, όπως στη λαπαροσκόπηση, γεμίζει η κοιλιά με αέριο CO2 για τέλεια οπτική καθώς και για εύρος και άνεση χειρουργικών κινήσεων. Κατόπιν γίνονται 3 ή 4 οπές λίγων χιλιοστών στο πρόσθιο τοίχωμα της κοιλιάς απ' όπου τοποθετούνται οι οδηγοί (trocar). Κατόπιν ένας εκ των συνεργατών φέρνει το ρομπότ μπροστά ή και στο πλάι του χειρουργικού τραπεζιού και "κουμπώνει" τους ρομποτικούς του βραχίονες στους οδηγούς και παράλληλα εφαρμόζονται και τα - ειδικά διαμορφωμένα για το ρομπότ - λαπαροσκοπικά εργαλεία. Ο χειρουργός κάθεται σε μια ειδική κονσόλα στη χειρουργική αίθουσα και τοποθετεί το κεφάλι του σε μια ειδική εσοχή στο πάνω μέρος της κονσόλας απ' όπου βλέπει τρισδιάστατη εικόνα απευθείας από το εσωτερικό της κοιλιάς. Aκριβώς πιο κάτω στη κονσόλα, τοποθετεί το δείκτη και τον αντίχειρα του δεξιού και αριστερού του χεριού, σε ένα αντίστοιχα δεξί και σε ένα αριστερό εδικό χειριστήριο, το καθένα από τα οποία ανοιγοκλείνει, περιστρέφεται ελεύθερα όπως ο καρπός του χεριού και ανεξάρτητα από το άλλο. Με τα χειριστήρια αυτά ο χειρουργός κινεί τους ρομποτικούς βραχίονες και περαιτέρω τα χειρουργικά εργαλεία εντός του ασθενή και πραγματοποιείται η επέμβαση.

Πλεονεκτήματα Ρομποτικής Χειρoυργικής:
Η μεγαλύτερη σταθερότητα και ακρίβεια χειρoυργικών κινήσεων, λόγω της εξάλειψης του φυσικού τρέμουλου του συμβατικού λαπαροσκοπικού εργαλείου, καθώς και η μεγαλύτερη λεπτομέρεια λόγω μεγέθυνσης και 3D απεικόνισης του χειρουργικού πεδίου, έχει ως επιπλέον πλεονεκτήματα τα εξής:

• Χειρουργική ακριβείας κοντά σε ευαίσθητα, ζωτικής σημασίας όργανα, όπως αγγεία, νεύρα κλπ.
• Ασφαλέστερη προσέγγιση τεχνικά δύσκολων και δυσπρόσιτων σημείων
• Μειωμένη σωματική κόπωσης του χειρουργού ειδικά σε τεχνικές και χρονοβόρες επεμβάσεις
• Μειωμένη απώλεια αίματος.
• Μειωμένος κίνδυνος λοιμώξεων κατά και μετά τη χειρουργική επέμβαση.
• Ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου και της δυσφορίας
• Σημαντική μείωση της περιόδου νοσηλείας
• Γρήγορη ανάρρωση και επάνοδος στις καθημερινές δραστηριότητες

Εφαρμογές Ρομποτικής Χειρουργικής στην Γυναικολογία:

• Ρομποτική Ινομυωματεκτομή.
• Ρομποτική εξαίρεση (αφαίρεση) βαθιάς διηθητικής ενδομητρίωσης.
• Ρομποτική Ολική Υστερεκτομή με/χωρίς τις ωοθήκες και τις σάλπιγγες.
• Ρομποτική Ριζική Υστερεκτομή για καρκίνο τραχήλου.
• Ρομποτικός Λεμφαδενικός Καθαρισμός για σταδιοποίηση γυναικολογικών καρκίνων.

Στην Ελλάδα η πρώτη Ρομποτική ρομποτική ολική υστερεκτομή και συστηματικός λεμφαδενικός κασθαρισμός για καρκίνο ενδομητρίου (επέμβαση που ονομάζεται ιατρικά χειρουργική σταδιοποίηση) πραγματοποιήθηκε από τον Γιώργο Χείλαρη και την ομάδα του τον Ιούλιο του 2009 στο ΥΓΕΙΑ.

Αξίζει τέλος να τονίσουμε σε αυτό το σημείο ότι το σύγχρονο ρομποτικό σύστημα DaVinci το χρησιμοποιούμε από το 2002, στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Stanford στην Καλιφόρνια, έως και σήμερα, πολύ πριν ακόμα γίνει γνωστό ως μέθοδος στην Ευρώπη και περισσότερο ακόμη στην Ελλάδα. Δίκαια συνεπώς έχουμε αποκτήσει την εμπειρία και φήμη μιας χειρουργικής ομάδας που γνωρίζει τις ουσιαστικές ιατρικά ενδείξεις στην χρήση του στην χειρουργική γυναικολογία.